شاهکار مرمت تنها پل تمام سنگ دنیا/ پل جدیدی ساخته شد!
پل شاپوری خرم آباد یکی از آثار تاریخی به جا مانده از عصر ساسانی است که روند مرمت آن تاکنون موجب ایجاد سوالاتی در اذهان مردم و کارشناسان شده است.
پل شکسته (شاپوری) در زمان شاپور اول ساسانی همزمان با ساخت قلعه فلک الافلاک در یک کیلومتری جنوب قلعه در شهر خرم آباد ساخته شد. این پل که بیش از 330 متر طول دارد از بزرگترین پلهای سنگی ایران است که برای عبور کاروانیان و سپاهیان ایرانی از شوش به سمت هگمتانه احداث شد.
پل شکسته یا پل شاپوری که در گویش لری به آن "طاقِ پیل اِشکِسَه" گفته می شود، بدون شک یکی از شاهکارهای معماری لرستان است که عمر آن به دوره ساسانیان و شاپور اول ساسانی می رسد.
طاق پیل اشکسه سالیان دراز مهمترین عامل ارتباطی غرب استان لرستان (طرهان) به شرق این استان و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده است.
این پل بیش از ۱۹ چشمه طاق داشته که در حال حاضر فقط پنج چشمه طاق از آنها بر جای مانده است. چشمه طاقهای پل به صورت جناقی ساخته شده اند و پایههای پل و موج شکنهای آن به صورت لوزی شش ضلعی از سنگ ساخته شده اند.
اگر این پل را از نزدیک ببینید، می توان مصالحی مثل قلوه سنگهای رودخانهای و لاشه سنگهای چشمه، ملات گچ و ساروج را دید که در کنارهم، چنین بنای عظیمی را به وجود آورده اند. کف این پل با سنگهای بلوک قرمز سنگفرش شده که در اثر فرسایش آب زوایای خود را از دست داده اند و شکل مسطح و نرمی پیدا کرده اند.
این پل عظیم و دیدنی مربوط به دوره ساسانی و به شماره 1058 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
به هر حال این روزها جنوب شهر خرم آباد که محل قرارگیری این بنای تاریخی است علاوه بر اینکه تبدیل به زباله دانی شده، شاهد مرمت این اثر تاریخی به گونه ای است که سوالات زیادی را در میان مردم و کارشناسان ایجاد کرده است.
هم اکنون همانگونه که در تصاویر دیده می شود روند مرمت این پل به وسیله مصالح امروزی و بدون نظارت کارشناسان در حال انجام است و شکل و قیافه جدید این پل تاریخی برای مردم سوال برانگیز شده است.
این در حالیست که تاکنون متولیان امر پاسخی در زمینه روند مرمت این بنای تاریخی و کارشناسی بودن این وضعیت نداده اند.
به اعتقاد کارشناسان در روند مرمت بناهای تاریخی باید تا حد امکان از همان مصالح و ملات به کار رفته در بنای اولیه اثر استفاده شود و در غیر این صورت افزوده ها باید تا حد مجاز مطابق استانداردها باشد.
علاقمندان و کارشناسان میراث فرهنگی به خوبی می دانند که در مرمت و بازسازی آثار تاریخی باید ماهیت بنای تاریخی حفظ شود به گونه ای که بتوان بعد از بازسازی باز هم نام اثر تاریخی را بر روی بنای مرمت شده نهاد.
اهمیت موضوع مرمت اصولی این بنای تاریخی آنجا دوچندان می شود که بدانیم پل شاپوری از جمله آثاری است که در نوبت ثبت جهانی قرار دارد و ثبت جهانی پلهای تاریخی استان لرستان از جمله مصوبات دور دوم سفر هیئت دولت به این استان است.
به هر روی هر چند پیگیری ها برای کسب اطلاع در این زمینه از متولیان امر بی نتیجه ماند اما بازهم این سایت آمادگی دارد که اظهار نظر مسئولان امر را برای اطلاع افکار عمومی و همچنین رفع نگرانی دوستداران میراث فرهنگی لرستان منتشر کند.
منبع : خبرگزاری مهر