پنج سال پس از کودتای خونین علیه دولت “معمرقذافی” رهبر لیبی توسط کشورهای عضو ناتو با همکاری حکومت های ارتجاعی منطقه می گذرد. سرنوشت سیاسی این کشور همچنان مبهم است. اکنون پنج سال است که دهها قبیله و عشیره در چهار گوشه کشور لیبی، برای تصرف بخشی از قدرت سیاسی و ثروت ملی، مسلحانه مبارزه میکنند و هم دیگر را می کشند.
واقعیت این است که لیبی امروز از حضور گروههای شبهنظامی متعدد، که شمار آنها را بالغ بر ۳۰۰ گروه تخمین زدهاند، از جمله ۱۰۰ گروه کوچک و بزرگ در پایتخت (طرابلس)، رنج میبرد.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی از “طرابلس” پایتخت لیبی مینویسد: سرخوردگی از پیامدهای “انقلاب لیبی” و هرج ومرج حاصل از آن، چنان بالا گرفته است که مردم حسرت روزهای پیش از انقلاب را میخورند.
این خبرگزاری مینویسد: با رفتن قذافی، عدم امنیت و کمبود مایحتاج اولیه زندگی، جان مردم را به لب آورده است. در حال حاضر، کشور عملاً به دو بخش مستقل با دو حکومت، تبدیل شده است: در “طرابلس” پایتخت لیبی، دولت “وحدت ملی” و در شرق کشور، بخش وسیعی در کنترل ژنرال سابق ارتش لیبی “خلیفه حفتر” قرار دارد.
در حال حاضر لیبی دو پارلمان، دو دولت و هزاران شبه نظامی مسلح دارد که همگی داعیه قدرت دارند و در این ۵ سال هر کس که یک اسلحه داشته، توانسته دستور بدهد.
این کشور نفت خیز زمانی بالاترین استانداردهای معیشتی در قاره آفریقا را داشت و خدمات درمانی و آموزشی رایگان به مردم ارائه میکرد اما در ۵ سال گذشته با بحران مالی شدید روبه رو شده و تولید نفت این کشور ۵۰ درصد کاهش یافته است. جنگ حدود ۴۰۰هزار لیبیایی را در خاک کشور خودشان آواره کرده است.
"نتیجه مداخله نظامی فرانسه و انگلیس در لیبی، فروپاشی سیاسی و اقتصادی این کشور، بروز جنگهای بین قبیلهای و بین گروهی، بحرانهای انسانی و مهاجرتی، خشونتهای گسترده حقوق بشری، پخش شدن سلاحهای دولت قذافی در منطقه و رشد داعش در شمال آفریقا بود."
معمر قذافی مردی مرموز که با دیگر حکام عرب تفاوت های اساسی داشت ، مردی که یکی از طولانی ترین حکومت های دنیای معاصر را رقم زد هر چند جاه طلبی و قدرت خواهی از خصوصیات بارز او بود اما افکار عجیب این مرد سبب لقب "سگ دیوانه خاورمیانه " از طرف آمریکا به او گردید ، معمر در دوران جنگ تحمیلی در کنار سوریه از حامیان عرب ایران بود که به دیگر حکام عرب و حتی پادشاه عربستان تنها پس از 20 روز از شروع جنگ نامه نوشت و درخواست کرد تا بجای کمک به صدام در کنار ایران قرار گیرند.
اما قدرت های رسانه ای دنیا با تمام توان سعی در سیاه جلوه دادن چهره قذافی داشته و دارند و گاهی نیز متاسفانه جریان های رسانه ای داخلی با آنان هم سو می شوند ولی با وجود برخی ضعف ها افکار این حاکم سابق آنچنان هم که گفته می شود سیاه نیست. بعنوان نمونه بخشی از سخنان استاد برجسته دانشگاه طرابلس در مورد قذافی و حکومتش در ذیل آمده است:
دکتر وجدان شتلاوی، استاد دانشگاه طرابلس، یک سال پس ازدخالت نیروهای نظامی خارجی، در گزارشی با عنوان «۱۶ چیزی که لیبی هرگز تحت سیطرهی شورشیان و ناتو نخواهد دید»، به بررسی وضعیت اجتماعی لیبی قبل و بعد از سقوط قذافی پرداخته است.
1- در لیبی چیزی به نام قبض برق وجود نداشت؛ هزینه برق برای همه رایگان بود.
2- چیزی به نام بهرهی بانکی وجود نداشت؛ همهی بانکها موظف بودند وامهایی بدون بهره (صفر درصد) به درخواستکنندگان بدهند. (لیبی تنها کشور دنیا بود که بانک ملی اش کاملآّ دولتی بود و سیستم پولی اش تنها توسط دولت لیبی کنترل می شد. به این معنی که لیبی می توانست بدون اینکه از کشور خارجی و یا بانک های بین المللی قرض کند برای شهروندان خویش هر قدر می خواست وام بدهد و چون ترس بازپرداخت نبود سود هم حرام اعلان شده بود، از همه مهمتر اینکه قذافی می خواست پول اسلامی ساخته شده از طلا را بنام دینار در تمام آفریقا جا بیاندازد و این کار او می توانست یک نقطه پایان به یکه تازی دلار امریکا و سیستم اقتصادی بنا بر سود باشد. اگر این سیستم پولی رونق می گرفت کشور های فقیر آفریقایی از وام های غربی ها نجات می یافتند.)
3- داشتن خانه یک حق شناختهشده برای همهی لیبیاییها بود. (در کتاب سبز ، نوشته معمر قذافی آمده است که : " خانه ضروریات اولیه هر شخص و هر خانواده است پس مالک آن نباید دیگران باشند" )
4- هر زوجی که تازه ازدواج کرده بودند از دولت ۶۰ هزار دلار برای خرید آپارتمان و شروع زندگی هدیه میگرفتند.
5- هزینهی آموزش و بهداشت در لیبی رایگان بود. پیش از دورهی «معمر قذافی» ٢۵ درصد مردم باسواد بودند این میزان در زمان وی به ٨٣ درصد رسیده بود.
6- اگر یک لیبیایی میخواست کشاورزی کند، زمین کشت و کار، خانه، ساز و برگ، بذر و دام برای آغاز کار به صورت رایگان به او داده میشد.
7- اگر یک شهروند لیبیایی به امکانات پزشکی مورد نیازش درون لیبی دست پیدا نمیکرد، دولت بهای درمان و ماندن او در بیرون از کشور را تا ٢٣٠٠ دلار در ماه متقبل میشد.
8- اگر یک شهروند لیبیایی خودرو میخرید، نیمی از بهای آن را دولت میپرداخت.
9- بهای بنزین در لیبی لیتری ١۴ سنت بود.
10- لیبی هیچ بدهی خارجی نداشت و افزون بر آن، دارای ۱۵۰ میلیارد دلار ذخیرهی ارزی بود.
11- اگر یک لیبیایی نمیتوانست شغلی در خور آموزش خود بیابد، دولت دستمزدی به اندازهی همان پیشه، تا هنگام یافتن آن شغل، به وی میپرداخت.
12- بخشی از درآمد فروش نفت لیبی سالیانه به حساب بانکی هر شهروند واریز میشد.
13- هر زنی که زایمان میکرد، ۵ هزار دلار از دولت هدیه دریافت میکرد.
14- بهای ۴۰ قرص نان در لیبی ۱۵ سنت بود.( هر قرص نان تقریبا 12 تومان )
15- حدود ۲۵ درصد مردم لیبی تحصیلات دانشگاهی داشتند.
16- در دورهی «معمر قذافی»، بزرگترین پروژهی آبیاری جهان در بیابانهای لیبی پیاده شد؛ به گونهای که در هر جای صحرا آب در دسترس بود. (بزرگترین پروژه آبیاری جهان یا بزرگترین دریای ساخته انسان برای این طراحی شده بود که برای تمام لیبیایی ها در هر گوشه کشور شان آب فراهم سازد. این پروژه توسط دولت قذافی اجراء می شد و خودش این پروژه را هشتمین عجوبه دنیا می نامید.)