نانوتکنولوژی یا به عبارتی فن آوری مادون ریز در دو دهه اخیر ، پیشرفتهایی در تکنولوژی وسایل و مواد با ابعاد بسیار کوچک بدست آورده است و بسوی تحولی فوق العاده که تمدن بشری را تا پایان قرن دگرگون خواهد کرد ، پیش می رود.
برای احساس اندازه های مادون ریز، قطر موی سر انسان را که یک دهم میلیمتر است در نظر بگیرید، یک نانومتر 100 هزار برابر کوچکتر است (9-10متر ) .
تکنولوژی و مهندسی در قرن جدید با وسایل ، اندازه گیری ها و تولیداتی سر و کار خواهد داشت که چنین ابعاد مادون ریزی دارند. در حال حاضر پروسه های در ابعاد چند مولکول قابل طراحی و کنترل است.
همچنین خواص مکـانـیـکی، شـــیمیــایـی، الکتریکی ، مغناطیسی ، نوری ، مواد در لایه ها در حدود ابعاد نانومتر قابل درک و تحلیل و سنجش است، تکنولوژی نو در قرن حاضر مسیری را طی می کند که در آن مواد مادون ریز را باید ترکیب کرد تا دانه های بزرگتر و کار آمد بوجود آورد .
درست همان روشی که درطبیعت برای تولید کردن حاکم است . مجموعه های طبیعی ، ترکیبی از دانه های مادون ریز قابل تشخیص با خواص مشابه و یا متفاوت با اندازه های در حدود نانو است.
اثر تحقیقات در فن آوری های مادون ریز هم اکنون در درمان بیماریها و یا دست یافتن به مواد جدید به ظهور رسیده است.
موارد بسیاری در مرحله تحقیقات کاربردی و آزمایشی است . اکنون ساخت رایانه های بسیار کوچکتر و میلیونها بار سریعتر در دستور کار شرکتهای تحقیقاتی قرار دارد.
در بیانی کوتاه نانوتکنولوژی قابل تولید در آزمایشگاه نیز هست ، اگر بتوانیم نظیر طبیعت راهی پیدا کنیم . البته منظور این نیست که چند هسته از مواد را پیدا کنیم و با رساندن انرژی و خوراک پس از چند سال یک نیروگاه از آن بسازیم که شهری را برق دهد. بلکه این ترکیب یک فرایند تولید مولکولی است . همانطور که طبیعت مجموعه ها را بطور خودکار مولکول به مولکول ساخته و روی هم مونتاژ کرده است .
نانوتکنولوژی ، یک فن آوری عام و فراگیر می باشد که در بسیاری از فن آوری های دیگر کاربرد داشته و در بعضی از آنها ایجاد تحول می نماید .
برخی از تاثیرات نانوتکنولوژی به اختصار در زیر آمده است:
تاثیر زیاد نانوتکنولوژی بر رفاه و زندگی مردم , تاثیر زیاد نانوتکنولوژی بر امنیت و دفاع ملی , تاثیر نانوتکنولوژی در حفظ محیط زیست .
نانوتکنولوژی تمام دستاوردهای گذشته بشر را که در ماده تحقق یافته است ، متحول می سازد .
نانوتکنولوژی باعث همگرایی رشته های علمی و تخصصهای مختلف می شود.
نانوتکنولوژی رقیب سایر فن آوری ها نیست ، بلکه مکمل و پایه آنهاست.
کاربردهای نانوتکنولوژی همه جا همراه با هزینه کمتر ، دوام و عمر بیشتر ، مصرف انرژی کمتر، هزینه نگهداری کمتر و خواص بهتر است.
با توجه به مقدمه ذکر شده ، اشاعه و ترویج و شناساندن این علم بروز دنیا با توجه به دامنه گستردگی آن به وضوح دیده می شود که رسالت هر سازمان و موسسه علمی و آموزشی بوده و به راستی اشاعه این علم و گام نهادن در این دنیای جدید به دست توانای محققین و مسئولین محترم موسسات آموزشی و تحقیقاتی می باشد. چرا که در آینده ای نه چندان دور تنها کشور ها، موسسات و سازمانهایی در جهان پیشرو بوده و حرفی برای گفتن دارند که در این خصوص از دیگران عقب نمانده باشند. لذا وظیفه هر دانشمند و محقق می باشد که به نوبه خود ســطح آگاهی جامعه را در این خصوص ارتقاء دهد.
در آینده ای نه چندان دور :
• در خانه های جدید ، هنگامی ترکی در دیوار ظاهر می شود آجرها خودشان را تعمیر می کنند.
• اتومبیلها با لایه ای به استحکام الماس پوشانده می شوند و در برابر خراش ها محافظت می شوند.
• پزشـکان صدها نوع بیماری را تنها با قرار داده یک قطره خون در یک دستگاه تشخیص داده و پس از چند ثانیه نتیجه را دریافت می کنند.
• لباس های ایمن و هوشمند ضد سرما ، گرما و مقاوم در برابر نفوذ گلوله برای سربازان تولید می شود
• با استفاده از نانوتکنولوژی قادر خواهیم بود یک گلوله کالیبر45 را با یک سطح نازک و سبک مثل ورق کاغذ متوقف کنیم.
• ساختارهای نانویی می توانند گلخانه هایی در حجم کم اما انبوه پدید آورند که تقریباً با اندازه ای برابر 10 درصد کل مزارع زیر کشت کنونی ، می توانند جمعیت کنونی جهان را تغذیه نمایند.
• در این صورت مـــیلیونها هکتار از زمینهای کشاورزی به محیطهای طبیعی برای سکونت حیوانات در سراسر جهان باز گردانده می شوند .
• مواد شیمیایی سـازگار بــا مــحیــط زیست تولید می شود.
• ارتقای ژنتیکی گیاهان و حیوانات .
• انتقال ژنها و دارو به حیوانات .
• امکان سازگاری گیاهان با خشکسالی و شوری .
• نانو داروها ، سلولهای ریز اندازه ، مدلهای کامپیوتری متابولیک و قدرت جسورانه نانوکامپیوترها همگی دست به دست هم خواهند داد تا موقعیت عدم استفاده از حیوانات را برای آزمایشهای منسوخ پزشکی و آرایشی فراهم آورند، کتهای چرمی با یک دانه اتم پایه و با روش اتم به اتم در زمانی کوتاه ساخته می شوند و حتی استیک جوجه و یا بره را خود به کمک مولکولها و اتمها بوجود می آوریم .
و....