انجمن دالوند

انجمن دالوند

مدعی خواست که آید به تماشاگه راز ................. دست غیب آمد و بر سینه نامحرم زد
انجمن دالوند

انجمن دالوند

مدعی خواست که آید به تماشاگه راز ................. دست غیب آمد و بر سینه نامحرم زد

کربلای 4 و 5 ( عاشقان این خاک )

  

اوایل دیماه سالگرد عملیات کربلای چهار است ، عملیاتی که هنوز هم ناشناخته است . عملیاتی که علیرغم گذشت حدود سی سال و شهادت مظلومانه صدها رزمنده و مجاهد که با خون خود این خاک را از گزند نامحرمان نگاه داشتند هنوز جزئیات و اطلاعات دقیقی از آن منتشر نشده است، عملیاتی که هیچ گاه مظلومیت و شجاعت رزمندگان اسلام را فراموش نخواهد کرد، مظلومیتی که تداعی کننده غربت و مظلومیت یاران باوفای اباعبدالله الحسین (ع) در صحرای کربلاست است.

با کنکاش در منابع مختلف، به اطلاعات زیر در مورد این عملیات خواهید رسید هر چند ممکن است برخی اطلاعات موجود بدلیل عدم انتشار اطلاعات رسمی حدودی و با کمی تقریب باشد:


این عملیات قرار بود با استفاده از تاریکی شب بصورت ناگهانی و با غافلگیری دشمن در ساعت پایانی شب سوم دیماه انجام گردد، هدف از آن گرفتن نقطه اتکایی در ساحل غربی اروند ، پس از تسخیر ساحل غربی ، حمله و تسخیر جزیره ام‌الرصاص و سایر جزایر و جاده‌های اطراف آن تا محاصره بصره و اشغال آن و تهدید محور موصلاتی جنوب عراق به بغداد و در نتیجه ایجاد زمینه پایان دادن به جنگ و پذیرش شرایط ایران با فشار بر حکومت عراق مهیا می شد ، در صورت پیروزی ایران در این عملیات سرنوشت جنگ روشن شده و کار یکسره می گردید. بیش از 250 گردان نیرو (با تقریب هر گردان 500 نفر حدودا 125 هزار رزمنده) جهت شرکت در این عملیات ساماندهی شده بودند. 

 

  


 

 

کارشناسان نظامی دلایل تعجیل در این عملیات را تحت تاثیر قرار دادن کنفرانس سازمان همکاری اسلامی که در آن زمان در کشور کویت برگزار می‌شد ، می دانند. درباره اهمیت این عملیات، همین بس که سال 65 را به سال سرنوشت جنگ نام‌گذاری کرده و این عملیات را عملیات سرنوشت می‌خواندند در صورت پیروزی، ایران می‌توانست از راه دیپلماسی به جنگ پایان داده و صدام را ساقط نماید.

عراقی‌ها خطوط دفاعی ایستای استواری را در اطراف شهر بصره ساخته‌بودند. این خطوط شامل پنج حلقه دفاعی بود که با آبراه های طبیعی مثل اروند و آبگیر‌های مصنوعی همانند دریاچه‌های پرورش ماهی در اطراف رودخانه جاسم حمایت می‌شد. دریاچه پرورش ماهی٬ از مین٬ سیم خاردار زیر آبی٬ الکترود٬ و سایر موانع انباشته شده بود. علاوه بر این موانع٬ در پشت هر آبراه و هر خط دفاعی سیستم توپخانه‌ای هدایت راداری٬ نیروی هوایی٬ هلی کوپتر‌های تهاجمی با قابلیت استفاده از گازهای شیمیایی از مواضع عراقی‌ها پشتیبانی می‌کردند.

 

 

این عملیات می بایست در ساعت 22:30 مورخ 03/10/1365 آغاز شود. به همین خاطر غواص های خط شکن  ساعاتی قبل از شروع به درون آب رفته و به سمت خطوط دشمن حرکت کردند. در این عملیات ابتدا حدود ۱۵ هزار نفر از رزمندگان به رهبری گروهی از تکاوران و غواصان نیمهٔ جنوبی شط‌ العرب و نیمه شمالی اروندرود را پشت سر گذاشتند و با گذر از جزیره‌های ام‌الرصاص، ام‌البابی، قطعه ۲ و سهیل (عرض این قسمت از رودخانه حدود ۴۸۰ متر و جریان آب آن آرام است و جزایر به صورت پی‌درپی در عرض رود قرار گرفته‌اند) به خاک عراق وارد شده و خط دفاعی حد فاصل سپاه سوم عراق در شرق بصره و سپاه هفتم در منطقه نزدیک شبه‌جزیره فاو را شکستند.


سپس حملهٔ حدود ۶۰ هزار رزمنده سپاه و بسیجی به سمت مواضع عراق در ساحل شرقی شط‌ العرب ادامه یافت. هنگامی که این نیروها به استحکامات دفاعی عراقی‌ها شامل میدان‌ها مین و سیم‌های خاردار رسیدند منطقه تبدیل به صحرای کربلا گردید ، با شروع عملیات مشخص شد که دشمن از طرح عملیات خودی کاملا آگاه بوده و با آمادگی و هوشیاری بالا مهم‌ترین معبر عملیاتی یعنی معبر کم عرض آبی «ام الرصاص»را مسدود کرده است و در نتیجه رزمندگان ایرانی از ادامه حرکت و پیش‌روی‌ بازمانده ، و از تمام جهات به سیبل نیروهای آماده و استتار شده دشمن تبدیل شدند ، تعدادی از نیروها حتی فرصت خروج از آب و رسیدن به ساحل را نیافتند، انواع و اقسام گلوله ها به طرف مسیرهای حرکت قیامت به پا می کرد.... نیروهای دشمن با پرتاب پی در پی منور و اجرای چند مورد بمباران کنار نهر عرایض (عقبه برخی از یگان ها جهت خاموش کردن آتش پشتیبانی) و هم چنین اجرای آتش موثر روی رودخانه اروند، عملا سازمان غواص ها و نیز نیروهای موج دوم و سوم را به هم زد. به طوری که نیروهای یگان های مجاور بعضا پراکنده شده و اغلب نمی توانستند روی هدف تعیین شده ، عمل نمایند،  از ورود برخی از یگانها نیز با روشن شدن اطلاع دشمن از عملیات   به میدان نبرد و مسیرهای تعیین شده ، جلوگیریی گردید

همانگونه که ذکر شد یکی از مناطق حساس عملیات، جزیره ام الرصاص و نوک بوارین بود که به رغم تلاش بسیاری که برای تصرف آن انجام شد، به خاطر هوشیاری دشمن امکان ادامه درگیری از میان رفت. دشمن با شلیک پرحجم تیربار روی آب، از عبور نیروها از تنگه ام الرصاص – بوارین جلوگیری کرد. به خاطر حساسیتی که دشمن نسبت به ام الرصاص داشت، در پدافند آن از مانع طبیعی و مصنوعی لایه لایه بهره می برد، به طوری که هرگاه از هر خط عقب رانده می شد، در خط بعدی که نسبت به خط قبلی اشراف و تسلط داشت، مقاومت می کرد.

نیروهای عراقی در این عملیات علاوه بر شلیک پرحجم سلاحهای مستقیم و توپخانه ، هواپیماها و هلیکوپترهای مسلح را نیز علیه رزمندگان بی‌ سنگر و سرپناه به‌کار گرفتند. طبق آمارهای غیر رسمی داخلی در این عملیات حدود 4900 نفر شهید و مفقودالاثر و 11000 نفر از رزمندگان مجروح شدند تلفات عراق در این عملیات نسبت به ایران به مراتب کمتر و زیر بیست درصد برآورد شده است، البته به نوشته سرلشکر عبدالحلیم ابوغزاله وزیر دفاع پیشین مصر ، عراق پس از این عملیات جهت تخریب روحیه رزمندگان ایران با پخش تصاویر شهدای ایرانی در مناطق مختلف ساحل رود که بر روی هم انباشته شده بودند ، اعلام کرد که در برابر هر کشته عراقی، یکصد سرباز ایرانی کشته شده‌اند و تلفات تقریبی نیروهای ایران بین ۶۰ تا ۹۰ هزار کشته و زخمی است. (کتاب :جنگ عراق و ایران ؛ ص 224-226  ابوغزاله )؛ بسیاری از شهدای ایران در این عملیات بدلیل شهادت در بستر رودخانه ، درون آب و خندق های تعبیه شده مفقود الاثر گردیده و در شهادتگاه خود برای همیشه ماندگار شدند. 

در باره عوامل لو رفتن عملیات مجموعه‌ای از کمک‌های اطلاعاتی آمریکا به عراق و بویژه شناسایی هوایی و ردیابی محل های تجمع نیروهای اعزامی با استفاده از هواپیماهای جاسوسی آواکس و تصاویر ماهواره‌ای بدلیل کثرت نیروهای منتقل شده به آمادگاه های طراحی شده و تحویل این اطلاعات به مقامات عراقی ٬ ستون پنجم سازمان منافقین (دستگیری دو گروه جاسوس وابسته به مجاهدین خلق در آبادان در هنگام شروع عملیات )٬ پناهنده شدن برخی افراد رده‌بالای سیاسی به خارج از کشور و برخی گروهک های معاند داخلی ذکر شده‌است.

بهر ترتیب پس از این عملیات مقامات عراقی تصور می کردند که بدلیل تلفات سنگین ، ایران توان عملیاتی خود را از دست داده و مدت زیادی قادر به عملیات مجدد نخواهد بود ( برآورد فرماندهان ارشد عراق حداقل شش ماه زمان برای بازسازی یگانهای ایران جهت عملیات مجدد بود ) بنابراین بعد از این پیروزی سرمست ، بسیاری از فرماندهان خود را به مرخصی فرستاند. اما فرزندان از جان گذشته این آب و خاک تنها به فاصله 2 هفته از شکست عملیات کربلای 4 عملیات دیگری به نام کربلای 5 را آغاز کردند که اوج پیروزی ایران بر ارتش عراق محسوب می شود.

عملیات کربلای پنج در تاریخ 18 دی ماه 65 با رمز «یازهرا(س)» آغاز شد. در این عملیات ارتش عراق نتوانست مانع از سقوط مواضع خود در شرق بصره شود و پیروزی ایران در این زمین شمارش معکوس پایان جنگ را در پی داشت.

طی چندین روز عملیات کربلای 5، ایران توانست پیشروی زیادی در خاک عراق کرده و تا نزدیکی بصره پیشروی کند. ( تا 15 کیلومتری ورودی بصره ) تثبت موقعیت نیروهای ایرانی در این منطقه و فرصت دادن به رزمندگان ایران به معنای تسلیم عراق و تحقق خواسته‌های ایران در جنگ بود لذا عراق پذیرفت که برای سدکردن حرکت رزمندگان ایرانی بهای سنگینی بپردازد و با گسیل انبوه نیروهای خود به منطقه‌ای با وسعت کم در زیر آتش شدید و موثر نیروهای ایرانی ایستادگی کند. این اقدام با متلاشی شدن شمار فراوانی از یگان‌های نظامی عراقی همراه بود.

در عین حال ارتش عراق نتوانست مانع از سقوط شرق بصره شود و 80 درصد از اهداف عملیات کربلای 5 تامین شد. پس از این عملیات تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی (از جمله آمریکا و شوروی که پیروزی ایران را در این جنگ نزدیک می‌دیدند و احساس خطر کرده بودند) برای جلب نظر ایران و پذیرش صلح از طرف ایران شدت گرفت.

 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد